Kaart bodemgebruik van Nederland, 2015
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Nederland is een groen land; meer dan vier vijfde van het oppervlak is in gebruik voor recreatie, landbouw, bos en natuur. Het ruimtegebruik verschilt sterk per provincie.
Bodemgebruik in Nederland is vooral groen
Nederland is nog steeds een groen land; meer dan vier vijfde van het oppervlak is in gebruik voor recreatie, landbouw, bos en natuur.
Nog geen 15% is rode ruimte (infrastructuur, woonterrein, bouwterrein en overig bebouwd terrein). Op de bodemgebruikskaart is een duidelijke clustering te zien van stedelijke gebruiksvormen in het westen van Nederland. In het oosten en zeker het noorden van het land is beduidend minder stedelijke bebouwing aanwezig. Opvallend detail is de stedenrij Bergen op Zoom - Nijmegen langs de overgang van het rivierengebied en de hoge zandgronden in het zuiden. De Veluwe springt in het oog met haar concentratie van recreatie, bos en natuur. De agrarische sector is in Nederland de grootste grondgebruiker; in 2015 is ongeveer tweederde van het landoppervlak in gebruik als agrarisch terrein.
Grote verschillen per provincie
Het bodemgebruik verschilt sterk per provincie. De westelijke provincies zijn relatief dicht bebouwd, terwijl de provincies in het noorden meer gekenmerkt worden door uitgestrektheid. De oostelijke en zuidelijke provincies bevatten een mix van stedelijke en landelijke gebieden. De Randstadprovincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht zijn duidelijk gericht op wonen, werken en recreatie. De provincies Groningen, Friesland en Drenthe kenmerken zich door veel landbouw, maar ook Zeeland en Overijssel bestaan uit meer dan 70% landbouwgrond. Natuurlijk terrein bevindt zich veel in Friesland en Noord-Holland. Dit komt met name door de aanwezigheid van de Waddeneilanden.
Ongeveer één zevende van Nederland is bebouwd terrein
Bebouwd terrein beslaat één zevende van Nederland. Het bodemgebruik voor wonen is nog geen 7% en is sterk geconcentreerd in de Randstad. Dit geldt ook voor de functies bouwterrein (1%) en overig bebouwd terrein (bijna 4%). Deze verschillende soorten landgebruik zijn doorgaans met elkaar verbonden of bevinden zich tenminste in elkaars nabijheid. Uitzondering hierop zijn grote havens zoals de Maasvlakte, het bedrijventerrein Moerdijk en de Eemshaven. Grote werkterreinen zijn verder de Hoogovens bij Beverwijk en DSM bij Geleen.
Infrastructuur beslaat ruim 3% van Nederland. Dit onderwerp is vanwege het schaalniveau slecht zichtbaar op de kaart en wordt om deze reden niet getoond.
Toename van ruimtegebruik recreatie, bos, natuur en water
Veel recreatieterreinen (parken, sportterreinen en volkstuinen) bevinden zich in de buurt van de steden. Dat wil niet zeggen dat stedelingen veel vierkante meters recreatieterrein tot hun beschikking hebben. Integendeel, de grotere recreatieterreinen zijn vaker buiten de grote steden te vinden in bosrijke en natuurlijke gebieden.
Nederland bestaat voor ruim 14% uit bos en natuurlijk terrein. Deze gebieden zijn sterk geconcentreerd in het midden, zuiden en oosten van Nederland. Ook langs de kust en op de Waddeneilanden komen veel natuurlijke terreinen voor in de vorm van duinen en strand. Bos is voornamelijk te vinden op de zandgronden in de oostelijke en zuidelijke provincies van ons land.
Nederland bestaat voor ruim 5% uit water. De waterrijke gebieden liggen voornamelijk in het westen van het land. Grote watervlakten zoals het IJsselmeer en het Markermeer zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.
Bronnen
- CBS (2003). Bodemgebruik in Nederland geharmoniseerd met TOP10Vector. Den Haag / Heerlen.
- CBS (2005). StatLine: Bodemgebruik, regio, 1989; 1993; 1996. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2018). StatLine: Bodemgebruik, provincies, 2015. CBS, Den Haag / Heerlen.
Relevante informatie
- Bodemgebruik, 1900-2008
- Veranderingen bodemgebruik, 1996 - 2017
- Ruimte per inwoner, 1900-2017
- Bestand Bodemgebruik Nederland (BBG) is te bekijken op de website van de Publieke Dienstverlening op de Kaart.
- Meer gegevens over het bodemgebruik is te vinden in de databank StatLine van het CBS.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Bestand Bodemgebruik (BBG) van Nederland, 2015
- Omschrijving
- Bodemgebruikskaart op basis van de CBS-bodemstatistiek. Er zijn verschillende categorieën geaggregeerd. Zo is er een kaart ontstaan met de volgende indeling:Bodemgebruikskaart met negen gebruikscategorieën op basis van de hoofdgroepen uit de CBS-Bodemstatistiek: 1. Infrastructuur. Hiertoe behoren hoofdwegen, spoorwegen en vliegvelden.
2. Woonterrein. 3. Bouwterrein.4. Overig bebouwd terrein. Hiertoe behoren terrein voor detailhandel en horeca, terrein voor openbare voorzieningen, terrein voor sociaal-culturele voorzieningen en bedrijventerrein, maar ook semi-bebouwd terrein, zoals stortplaats, wrakkenopslagplaats en begraafplaats.
5. Recreatieterrein. Hierbinnen vallen park en plantsoen, sportterrein, volkstuin, dag- en verblijfsrecreatief terrein.
6. Agrarisch terrein. Hiertoe behoren terrein voor glastuinbouw en overig agrarisch gebruik.
7. Bos8. Natuurlijk terrein. Dit zijn open droge en natte natuurlijke terreinen.9. Binnenwater. Dit bestaat uit het IJssel/Markermeer, afgesloten zeearmen, de Rijn en Maas, de Randmeren, waterreservoirs, recreatief water, water voor delfstofwinning, vloei en/of slibvelden en overig binnenwater breder dan zes meter. De hoofdgroep buitenwater is in zijn geheel buiten de kaart gelaten.Woonterrein is ook als aparte kaart opgenomen. Dit geldt ook voor recreatie, natuur en binnenwater. - Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Maarten Reiling
- Berekeningswijze
- De korte onderzoeksbeschrijving Bodemgebruik (CBS, 2005) geeft informatie over de berekeningsmethode.
Met ingang van het onderzoeksjaar 2000 wordt bij de inventarisatie van het bodemgebruik een nieuwe methodiek gevolgd. Vanaf dat jaar wordt gebruik gemaakt van de basisgeometrie van het digitale topografische basisbestand van de Topografische Dienst Nederland (TOP10Vector) (CBS, 2003). Procentuele verdeling bodemgebruikscategorieën per provincie. Totale provincie-oppervlakte is exclusief IJsselmeer, Noord- en Waddenzee en Ooster- en Westerschelde. - Basistabel
- StatLinetabel met uitkomsten voor het bodemgebruik:StatLine: Bodemgebruik; naar gebruiksvorm en provincie (CBS, 2018).
- Geografische verdeling
- Nederland, provincies
- Andere variabelen
- De oppervlakten van de terreintypen: verkeersterrein, bebouwd terrein, semi-bebouwd terrein, recreatieterrein, agrarisch terrein, bos en natuurlijk terrein, binnenwater en buitenwater (in km2, tijdreeks). Voor deze hoofdterreintypen zijn diverse onderverdelingen beschikbaar.
- Verschijningsfrequentie
- Eens in de twee à drie jaar
- Achtergrondliteratuur
- Bodemgebruik in Nederland geharmoniseerd met TOP10Vector (CBS, 2003)
Korte onderzoeksbeschrijving Bodemgebruik (CBS, 2005) - Betrouwbaarheidscodering
- B (schatting gebaseerd op een groot aantal zeer accurate metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is).
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2020). Kaart bodemgebruik van Nederland, 2015 (indicator 0061, versie 11, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
