Natuurdoelen in Nederland

U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.

De indicator 'Natuurdoelen' is vervallen. Sinds de inwerkingtreding van de Index Natuur- en Landschap in 2010 is het rijksbeleid voor natuur niet meer in termen van natuurdoelen geformuleerd, maar wordt de natuurtypologie van de Index gebruikt.


De natuurdoelenkaart is nog wel beschikbaar in het archief van het Compendium voor de Leefomgeving.

Met de natuurdoelen en onderliggende natuurdoeltypen zijn de kwaliteitsdoelen in de Ecologische Hoofdstructuur vastgelegd. Sinds de inwerkingtreding van de Index Natuur- en Landschap in 2010 is het rijksbeleid voor natuur niet meer in termen van natuurdoelen geformuleerd, maar wordt de natuurtypologie van de Index gebruikt.

Nationale Beleidsdoelen

De nota 'Natuur voor mensen, mensen voor natuur' (LNV, 2000) geeft aan welke natuur het kabinet nastreeft. De kaart met Natuurdoelen definieert de te bereiken natuurkwaliteit. In 2010 is het systeem van natuurdoelen en natuurdoeltypen opgevolgd door het systeem van de Typen natuur in Nederland, 2023.

Natuurdoeltypen

Een natuurdoeltype is een in het natuurbeleid nagestreefd type ecosysteem dat een bepaalde biodiversiteit en een bepaalde mate van natuurlijkheid als kwaliteitskenmerken heeft. Een natuurdoel bevat één of meer natuurdoeltypen. Het stelsel van natuurdoeltypen wordt gebruikt als 'taal' in het natuur- en milieubeleid. Om het duurzaam behouden van een natuurdoeltype te realiseren, zijn acties van verschillende actoren nodig: terreinbeheerders, gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk. Met een gemeenschappelijke taal kan afstemming bereikt wordt tussen deze actoren. De natuurdoeltypen vormen daarmee een belangrijk hulpmiddel voor de planvorming, het beheer, de inrichting en de evaluatie van de natuur, met name binnen de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Het stelsel van natuurdoeltypen beoogt tevens de schakel te vormen tussen internationale verdragen, EU-richtlijnen en nationaal natuurbeleid enerzijds en uitvoering daarvan anderzijds.

Categorieën natuurdoelen en -natuurtypen

De natuurdoelen en onderliggende natuurdoeltypen zijn gegroepeerd in drie hoofdcategorieën:

  • Grootschalige natuurdoelen: nagenoeg- en begeleid-natuurlijke natuur, waarin grootschalige natuurlijke processen (al dan niet bijgestuurd door beheer) het resultaat bepalen.
  • Bijzondere (voorheen gevoelige) natuur: halfnatuurlijke natuur, waarbij de planning van het natuurbeheer kleinschalig plaatsvindt (al dan niet in grote gebieden.
  • Multifunctionele natuur: in hoofdzaak natuur met een afgeleide natuurkwaliteit als gevolg van medegebruiksfuncties zoals de visserij, landbouw, bosbouw en scheepvaart.

Doelsoorten

De focus op een ecosysteembenadering gaat uit van de gedachte dat bescherming van het leefgebied essentieel is voor het behoud van de totale biodiversiteit in Nederland. Om te kunnen beoordelen of aan de behoudsdoelstelling is voldaan, wordt gefocust op doelsoorten. In de natuurdoeltypen is de mate van voorkomen van doelsoorten de belangrijkste indicator voor de natuurkwaliteit. Per natuurdoeltype worden de doelsoorten genoemd die daarvan voor hun voortbestaan afhankelijk zijn. De beleidsdoelstelling per natuurdoeltype is geformuleerd in de vorm van een percentage van het aantal soorten dat op een locatie aanwezig moet zijn. Landsdekkende monitoring ontbreekt echter vooralsnog.

Bronnen

  • Bal, D., H.M. Beije, M. Felliger, R. Haveman, A.J.F.M. van Opstal en F.J. van Zadelhoff (2001). Handboek natuurdoeltypen. Rapport Expertisecentrum LNV 2001/020, Wageningen.
  • LNV (2000). Natuur voor mensen, mensen voor natuur. Nota natuur, bos en landschap in de 21e eeuw. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, 's-Gravenhage.
  • LNV (2004) Agenda voor een Vitaal Platteland. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, 's-Gravenhage.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
-
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
-
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
02
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
01

Referentie van deze webpagina

CLO (2012). Natuurdoelen in Nederland (indicator 1395, versie 02, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.