Koelwaterverbruik en warmtelozing door elektriciteitscentrales, 1981-2009*
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
De totale warmtelozing door elektriciteitscentrales fluctueert de laatste jaren licht terwijl de elektriciteitsproductie gemiddeld een stijgende trend laat zien. Het gemiddelde koelwaterverbruik is de laatste jaren vrij constant.
| Eenheid | 1981 | 1991 | 2001 | 2005 | 2007 | 2008 | 2009* 3) | |
| Koelwaterverbruik | miljard m3 | 10,1 | 8,4 | 10,6 | 9,8 | 9,4 | 9,0 | 9,6 |
| Elektriciteitsproductie | miljard kWh | 55,2 | 59,5 | 62,3 | 69,2 | 70,4 | 67,6 | 72,1 |
| Elektriciteitsproductie | PJ | 199 | 214 | 225 | 249 | 253 | 243 | 259 |
| Brandstofverbruik | PJ | 529 | 548 | 536 | 593 | 582 | 568 | 594 |
| Totaal afgevoerde warmte1) | PJ | 330 | 334 | 311 | 344 | 328 | 325 | 334 |
| Via koelwater afgevoerde warmte2) | PJ | 297 | 300 | 248 | 266 | 256 | 255 | 264 |
| Gemiddeld koelwaterverbruik | m3/kWh | 0,18 | 0,14 | 0,170 | 0,141 | 0,133 | 0,134 | 0,134 |
| Gemiddelde temperatuurstijging | °C | 7,0 | 8,6 | 5,6 | 6,5 | 6,5 | 6,7 | 6,6 |
| van het koelwater | ||||||||
| Bron: CBS. | CBS/CLO/feb11/0123 | |||||||
| 1) Totaal afgevoerde warmte = brandstofverbruik - elektriciteitsproductie. 2) Het verschil met totaal afgevoerde warmte betreft schoorsteen- en stralingsverliezen (circa 10%) en warmteleveringen. 3) Voorlopige cijfers waterverbruik zijn afkomstig uit de Milieujaarverslagen 2009 (www.e-mjv.nl) | ||||||||
Ontwikkelingen koelwaterverbruik
Elektriciteitscentrales gebruiken grote hoeveelheden oppervlaktewater voor koeling tijdens de productie van elektriciteit. De benodigde hoeveelheid koelwater hangt onder andere af van de lokale watertemperatuur van het oppervlaktewater. Is deze hoger dan is meer water nodig voor koeling omdat de temperatuur van het te lozen water niet te veel mag oplopen. Dit resulteert in een hoger gemiddeld koelwaterverbruik.
Los van de fluctuaties in het koelwaterverbruik, blijft de totale hoeveelheid via koelwater afgevoerde warmte licht dalen, vanwege een efficiënter brandstofverbruik bij de centrales en vanwege leveringen van warmte in de vorm van warm water en/of stoom. Het hogere rendement is gerealiseerd door de toepassing van gasturbines in combicentrales en stoom- en gasturbines.
- Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2023
- Koelwatergebruik en warmtelozing door elektriciteitscentrales, 1981-2021
Relevantie
Afgezien van incidentele lozingen bevat koelwater nauwelijks verontreinigingen. Desondanks hebben koelwaterlozingen een negatieve invloed op het ontvangende oppervlaktewater. De grote opwarming van het oppervlaktewater kan leiden tot vissterfte als gevolg van een lager zuurstofgehalte. Verder leidt opwarming tot excessieve algengroei, de groei van blauwalgen en het optreden van botulisme. In warme en droge perioden kunnen situaties ontstaan waarbij de elektriciteitsproductie niet meer ongestoord kan plaatsvinden zonder overschrijding van koelwaternormen.
Bronnen
- CBS (2003). StatLine: Waterverbruik industrie, delfst.winning en elektr.centrales. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009). Statline: Elektriciteit; productie en productiemiddelen. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2010). Environmental Accounts of the Netherlands 2009 (Milieurekeningen 2009). CBS, Den Haag / Heerlen.
- www.e-mjv.nl (2011); voorlopige cijfers waterverbruik elektriciteitscentrales 2009.
Relevante informatie
- Meer informatie over het verbruik van koelwater is te vinden op StatLine (CBS).
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Koelwaterverbruik en warmtelozing door elektriciteitscentrales.
- Omschrijving
- Het gebruik van koelwater en de lozing van warmte op het oppervlaktewater door de centrale opwekking van elektriciteit.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
- Berekeningswijze
- De gegevens voor de periode tot en met 2001 zijn berekend op basis van de CBS-enquête Watervoorziening van industrie, delfstoffenwinning en elektriciteitscentrales, die om de vijf jaar werd gehouden. Een meer uitgebreidere toelichting geeft de tabeltoelichting bij de StatLine-tabel Watervoorziening industrie (div bedrijfsgr.), delfstoffenwinning en elek.centr. (CBS, 2003).
De gegevens voor de periode vanaf 2003 zijn tot stand gekomen door optelling van de individuele waterverbruikscijfers van de elektriciteitscentrales in de elektronische Milieujaarverslagen. Een uitgebreidere toelichting geeft de publicatie Environmental Accounts of the Netherlands 2009 (CBS, 2010).De gegevens over de inzet van brandstoffen en de totale elektriciteitsproductie zijn afkomstig van de Energiestatistieken zie o.a. Statline: Elektriciteit; productie en productiemiddelen. De gebruikte cijfers wijken af van die in de indicator Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2022. Bij die indicator worden alleen de fossiele brandstoffen en de netto elektriciteitsproductie opgegeven. - Basistabel
- Cijfers tot en met 2001: StatLine: Watervoorziening industrie( div bedrijfsgr.), delfstoffenwinning en elek.centr. (CBS, 2003).
Cijfers vanaf 2003: Environmental Accounts of the Netherlands 2009 (CBS, 2010). Voorlopige cijfers 2009: Besloten gedeelte van website www.e-mjv.nl. - Geografische verdeling
- Nederland.
- Verschijningsfrequentie
- Tot en met 2001 elke vijf jaar. Vanaf 2003 jaarlijks.
- Achtergrondliteratuur
- Environmental Accounts of the Netherlands 2009 (CBS, 2010).
- Betrouwbaarheidscodering
- B (schatting op basis van een groot aantal zeer accurate metingen waarbij de representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is)
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2011). Koelwaterverbruik en warmtelozing door elektriciteitscentrales, 1981-2009* (indicator 0123, versie 08, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.