Natura 2000: Vogel- en Habitatrichtlijngebieden in Nederland, 2008

Doel van Natura 2000

Om de waardevolle en kenmerkende natuur voor Europa te beschermen heeft de Europese Unie (EU) het initiatief genomen voor Natura 2000. Dit is een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden. Het netwerk vormt de hoeksteen van het EU-beleid voor behoud en herstel van biodiversiteit. Natura 2000 omvat alle gebieden die zijn beschermd op grond van de Vogelrichtlijn (1979) en de Habitatrichtlijn (1992). Deze richtlijnen geven aan welke typen natuur en welke soorten moeten worden beschermd. De lidstaten wijzen daarvoor speciale beschermingszones aan en moeten instandhoudingsmaatregelen nemen om deze gebieden te beschermen.

Aanwijzingsbesluiten in publicatie

De Vogelrichtlijngebieden zijn door Nederland aangewezen en de Habitatrichtlijngebieden zijn aangemeld bij de Europese Commissie in Brussel. Brussel heeft het voorstel voor de Habitatrichtlijngebieden (behalve voor de Noordzee) inmiddels overgenomen en goedgekeurd. Momenteel werkt het Ministerie van LNV aan de publicatie van de aanwijzingsbesluiten. Deze aanwijzingsbesluiten leggen per gebied vast wat de omgrenzing van het gebied is en wat de doelen voor het gebied zijn. Eind 2009 zijn 33 gebieden definitief aangewezen en op vier gebieden na zijn ontwerpbesluiten in procedure. De ontwerpbesluiten zullen naar verwachting allemaal in 2010 definitief worden. De aanwijzingsprocedure voor de gebieden in de Nederlandse Noorzee zal naar verwachting in de eerste helft van 2010 starten.

Beheerplan verplicht voor Natura 2000-gebied

Het parlement heeft besloten om het maken van beheerplannen voor Natura 2000-gebieden verplicht te stellen. In een beheerplan worden de instandhoudingsdoelstellingen uit het aanwijzingsbesluit uitgewerkt in omvang, ruimte en tijd en worden de maatregelen beschreven die nodig zijn om deze doelen te halen. Ook wordt onder meer aangegeven hoe de financiering van deze maatregelen is.
Voor gebieden die niet in eigendom zijn van het Rijk ligt het initiatief voor het opstellen van de beheerplannen bij de provincies. Er zijn nog geen definitieve beheersplannen opgesteld. Per januari 2010 zijn er 71 conceptbeheerplannen klaar. De provincies hebben voor 49 gebieden wijzigingen voorgesteld aan de Minister. Wettelijk is het verplicht dat de beheerplannen binnen drie jaar na de definitieve aanwijzing beschikbaar zijn.

De Natura 2000-gebieden overlappen vrijwel geheel met de [dossier=nl0029]. Naast de Natura 2000-gebieden is er nog een aantal Natuurbeschermingswetgebieden, 2012.