Stikstofbalans van bodem en grondwater, 1986-2004
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
De aanvoer van stikstof op landbouwgrond is tussen 1986 en 2004 met ruim 30% afgenomen. Circa 90% van de aanvoer van stikstof komt op landbouwgrond terecht, hoofdzakelijk via de toepassing van dierlijke mest en kunstmest.
| 1986 | 1990 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004* | |
| miljoen kg N | |||||||
| Aanvoer landbouwgronden | 1 090 | 971 | 822 | 781 | 733 | 723 | 736 |
| Dierlijke mest | 479 | 450 | 386 | 389 | 350 | 344 | 346 |
| Kunstmest | 492 | 401 | 330 | 291 | 285 | 283 | 292 |
| Andere organische meststoffen | 9 | 9 | 11 | 12 | 11 | 12 | 12 |
| Atmosferische depositie | 84 | 82 | 67 | 63 | 59 | 57 | 57 |
| Overige aanvoer | 26 | 29 | 28 | 26 | 28 | 27 | 29 |
| Afvoer landbouwgronden | 1 090 | 971 | 822 | 781 | 733 | 723 | 736 |
| Afvoer gewassen (incl. gras) | 489 | 497 | 414 | 400 | 414 | 368 | 427 |
| Directe emissie naar water 1) | 10 | 9 | 6 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| Uit- en afspoeling 2) | 55 | 41 | 60 | 60 | 54 | 25 | 54 |
| Accumulatie en denitrificatie | 536 | 424 | 342 | 316 | 260 | 325 | 250 |
| Aanvoer overige gronden | 94 | 96 | 98 | 100 | 97 | 92 | 92 |
| Lokale stortingen | |||||||
| w.v. | |||||||
| zuiveringsslib | 5 | 7 | 3 | 3 | 2 | 1 | 1 |
| baggerspecie | 7 | 6 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| overig afval | 9 | 11 | 22 | 22 | 22 | 21 | 21 |
| Diffuse aanvoer | |||||||
| w.v. | |||||||
| atmosferische depositie | 56 | 57 | 50 | 49 | 45 | 45 | 45 |
| overige diffuse aanvoer | 17 | 15 | 20 | 23 | 25 | 22 | 22 |
| Afvoer overige gronden | 94 | 96 | 98 | 100 | 97 | 92 | 92 |
| Uit- en afspoeling 2) | 9 | 7 | 10 | 10 | 9 | 5 | 9 |
| Accumulatie en denitrificatie | 85 | 89 | 88 | 90 | 88 | 87 | 83 |
| Bron: CBS. | CBS/MNC/sep05/0195 | ||||||
| 1) Directe emissies door het meemesten van sloten en lozingen in het spui- en drainagewater uit de glastuinbouw. 2) Modelberekening (STONE, 2005) voor de werkelijke weerjaren. Bron: Emissieregistratie (2005). N.B. De cijfers over 2004 zijn voorlopig. | |||||||
Aanvoer van stikstof
De aanvoer van stikstof op landbouwgrond is tussen 1986 en 2004 (voorlopig cijfer) met 32% gedaald. Van de totale aanvoer van stikstof naar de bodem komt circa 90% op landbouwgronden terecht, hoofdzakelijk in de vorm van dierlijke mest en kunstmest.
Afvoer van stikstof
Van de aangevoerde hoeveelheid stikstof op landbouwgronden nemen de gewassen (inclusief gras) circa 50% op. De rest belast het milieu: door uit- en afspoeling komt stikstof terecht in het oppervlaktewater (circa 10% van het totaal), door denitrificatie in de lucht, en door accumulatie (ophoping) in bodem en grondwater.
Bronnen
- CBS (2005). StatLine: Stikstof en fosfor in Nederland. CBS, Voorburg/Heerlen.
- Emissieregistratie (2005). Jaarcijfers 2003. MNP, Bilthoven; CBS, Voorburg; RIZA, Lelystad; EC-LNV, Den Haag; SenterNovem, Utrecht en TNO-MEP, Apeldoorn. http://www.emissieregistratie.nl.
Relevante informatie
- Meer informatie over mineralenoverschotten is te vinden in het artikel Mineralen in de landbouw, 1990-2003* (CBS, 2005).
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op het Datawarehouse van de Emissieregistratie. Emissiecijfers zijn ook te vinden op StatLine van het CBS.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Opmerking
- De uit- en afspoeling van stikstof uit landbouwgronden is berekend volgens het model STONE (Emissieregistratie, 2005).
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2005). Stikstofbalans van bodem en grondwater, 1986-2004 (indicator 0195, versie 07, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.