Stikstofbalans van bodem en grondwater, 1986-2003
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
De aanvoer van stikstof op landbouwgrond is tussen 1986 en 2003 met ruim eenderde afgenomen. Ongeveer 90% van de aanvoer van stikstof komt op landbouwgrond terecht, hoofdzakelijk via de toepassing van dierlijke mest en kunstmest.
| 1986 | 1990 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003* | |
| miljoen kg N | ||||||
| Aanvoer landbouwgronden | 1 090 | 971 | 822 | 781 | 733 | 708 |
| Dierlijke mest | 479 | 450 | 386 | 389 | 350 | 327 |
| Kunstmest | 492 | 401 | 330 | 291 | 285 | 284 |
| Andere organische meststoffen | 9 | 9 | 11 | 12 | 11 | 11 |
| Atmosferische depositie | 84 | 82 | 67 | 63 | 59 | 59 |
| Overige aanvoer | 26 | 29 | 28 | 26 | 28 | 27 |
| Afvoer landbouwgronden | 1 090 | 971 | 822 | 781 | 733 | 708 |
| Afvoer gewassen (incl. gras) | 489 | 497 | 414 | 400 | 414 | 383 |
| Uit- en afspoeling 1) | 63 | 45 | 68 | 68 | 60 | 60 |
| Accumulatie en denitrificatie | 538 | 429 | 340 | 313 | 259 | 265 |
| Aanvoer overige gronden | 94 | 96 | 98 | 100 | 97 | 96 |
| Lokale stortingen | ||||||
| w.v. | ||||||
| zuiveringsslib | 5 | 7 | 3 | 3 | 2 | 2 |
| baggerspecie | 7 | 6 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| overig afval | 9 | 11 | 22 | 22 | 22 | 21 |
| Diffuse aanvoer | ||||||
| w.v. | ||||||
| atmosferische depositie | 56 | 57 | 50 | 49 | 45 | 45 |
| overige diffuse aanvoer | 17 | 15 | 20 | 23 | 25 | 25 |
| Afvoer overige gronden | 94 | 96 | 98 | 100 | 97 | 96 |
| Uit- en afspoeling | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Accumulatie en denitrificatie | 90 | 92 | 94 | 96 | 93 | 92 |
| Bron: CBS. | CBS/MC/sep04/0195 | |||||
| 1) Modelberekening (STONE). | ||||||
Aanvoer van stikstof
De aanvoer van stikstof op landbouwgrond is tussen 1986 en 2003 met circa 35% gedaald. Van de totale aanvoer van stikstof naar de bodem komt circa 90% op landbouwgronden terecht, hoofdzakelijk in de vorm van dierlijke mest en kunstmest.
Afvoer van stikstof
Van de aangevoerde hoeveelheid stikstof op landbouwgronden nemen de gewassen (inclusief gras) circa 50% op. De rest belast het milieu: door uit- en afspoeling komt stikstof terecht in het oppervlaktewater (circa 10% van het totaal), door denitrificatie in de lucht, en door accumulatie (ophoping) in bodem en grondwater.
Bronnen
- CBS (2004). StatLine: Stikstof en fosfor in Nederland. CBS, Voorburg/Heerlen.
- CCDM (2004). Jaarcijfers 2002. Datawarehouse-Emissieregistratie. Coördinatiecommissie Doelgroepmonitoring, Den Haag.
Relevante informatie
- Meer informatie over mineralenoverschotten is te vinden in het artikel Mineralen in de landbouw, 1990-2003* (CBS, 2005).
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op het Datawarehouse van de Emissieregistratie. Emissiecijfers zijn ook te vinden op StatLine van het CBS.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Opmerking
- Zie: Meta-informatie van het Datawarehouse-Emissieregistratie, voor achtergronden van de berekening.
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2005). Stikstofbalans van bodem en grondwater, 1986-2003 (indicator 0195, versie 06, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.