Functiemenging, Mixed Use Index, 2019-2024

Functiemenging

Volgens de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) zouden de steden en dorpen in Nederland in 2050 anders moeten functioneren dan nu: wonen, werken, natuur, openbare ruimte en voorzieningen zijn dan veel meer met elkaar verweven. Deze verweving zorgt voor kortere onderlinge afstanden en biedt randvoorwaarden voor een efficiënter ruimtegebruik, een sociaal veiligere leefomgeving en het verspreid over de dag delen van voorzieningen door verschillende gebruikers.
In de oudste wijken in de grote steden is vaak al sprake van een dergelijke verweving; deze wijken hebben het hoogste aandeel gemengde bouwblokken. Dit betreffen wijken waarin winkels, kantoren, voorzieningen met woningen zijn gemengd.
In de wijken rondom het centrum zijn aanzienlijk minder gemengde bouwblokken. Dit betreffen vooral naoorlogse woonwijken of bedrijventerreinen. Vanzelfsprekend is op haven- en industrieterreinen nauwelijks sprake van menging met wonen.

Op basis van de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) verblijfsobjecten en bouwblokken afgeleid uit de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) en de Basisregistratie Topografie (BRT) hebben we de mate van functiemenging berekend.
Van de ruim 160.000 binnenstedelijke bouwblokken bestaat bijna 80 procent voornamelijk uit woonoppervlak. Ongeveer 12 procent van de bouwblokken heeft vooral andere functies en weinig woonoppervlak en ruim 8 procent is gemengd te noemen (menging van wonen en andere functies).
Voor geheel Nederland is het aandeel gemengde bouwblokken tussen 2019 en 2024 met 0,6 procentpunt afgenomen. Dit kan worden veroorzaakt door sluiting van scholen, winkels, kerken of andere voorzieningen in woonwijken.
Behalve in het centrum van Rotterdam waar veel woningen worden bijgebouwd, en in steden waar haventerreinen worden getransformeerd (zoals Nieuw Mathenesse in Rotterdam, De Binckhorst in Den Haag en de Noordelijke IJ-oevers Oost in Amsterdam) is er geen typische regio of type gemeente aan te wijzen waar relatief veel toe- of afname is. Wel is er een verschuiving waar te nemen: het aandeel bouwblokken waarin overwegend wordt gewerkt is afgenomen met 0,9 procentpunt, mogelijk als gevolg van transformatie van bedrijventerreinen naar wonen en het aandeel bouwblokken waarin overwegend wordt gewoond is toegenomen met 1,5 procentpunt, mogelijk door een toename van woningen op uitleglocaties of door sloop van voorzieningen in gemengde bouwblokken.